Bangladeş çay işçileri, artan enflasyon nedeniyle günlük ücretlerin artırılması talebiyle yaklaşık iki haftadır grev düzenliyor.

Mevcut günlük ücretin (120 taka (yaklaşık 1,25 dolar)) bırakın sağlık ve eğitim gibi diğer ihtiyaçları bir yana, yiyecek almaya dahi zar zor yettiğini söylüyorlar.

Çay toplayıcısı Anjana Bhuyian, AFP haber ajansına “Bugünlerde bu miktarla ailemize kaba pirinç almaya bile gücümüz yetmiyor” dedi.

“Bir günlük ücretle bir litre yemeklik yağ satın alınamaz. O halde beslenmemizi, ilaçlarımızı veya çocuklarımızın eğitimini nasıl düşünebiliriz?” dedi 50 yaşındaki adam.

Artan enflasyon ve yüksek gıda fiyatları düşük ücretlerle ilgili daha geniş hayal kırıklığını artırırken, çay işçilerinin grevleri 160 milyonluk ülkede birçok kişi için bir toplanma noktası haline geldi.

İki hafta önce akaryakıt fiyatlarına yüzde 50’den fazla zam yapılmasının ardından binlerce kişi sokaklara döküldü.

Pazar günü protestocular grevi tırmandırırken Sylhet-Dakka otoyolunu kapattı.

Ne talep ediyorlar?

İşçi sendikası günlük ücretlerinde yüzde 150 oranında (300 taka veya günde 3,15 dolar) artış talep ediyor. Çay bahçesi çalışanları ülkede en düşük ücret alan işçiler arasında yer alıyor.

Bangladeş Çay İşçileri Sendikası komite üyesi Sitaram Bin, 13 Ağustos’ta “Bugün yaklaşık 150.000 çay işçisi greve katıldı” dedi.

AFP’ye verdiği demeçte, “Yetkili taleplerimizi dikkate almadığı sürece hiçbir çay işçisi çay yapraklarını toplamayacak veya yaprak işleme tesislerinde çalışmayacaktır” dedi.

Sendika, hükümetin günlük 25 sentlik ücret artışı yönündeki son teklifini reddetti.

Plantasyon sahipleri ne diyor?

Plantasyon sahipleri geçen yılki 18 takalık artışın ardından günde 14 takalık bir artış teklif etti.

Son yıllarda karların düştüğü için zor bir dönemden geçtiklerini söylüyorlar.

“Aslında söyledikleri doğru değil. Çocuklara sağlık fonu, emeklilik maaşı, haftalık karne ve ilköğretime erişim sağlıyoruz. Çay Bahçesi Sahipleri Derneği’nden Mohammed Mohsin Al Jazeera’ye şöyle konuştu: “Tüm bunlar günde yaklaşık 4 dolar ediyor.”

Bangladeş Çay Derneği başkanı M Shah Alom, işletmecilerin “son zamanlarda kârlarının düşmesi nedeniyle zor zamanlar geçirdiklerini” söyledi.

“Üretim maliyetleri artıyor. Benzin, gübre ve motorin fiyatları arttıkça giderlerimiz de arttı” dedi.

Bangladeş’te çay plantasyonu

Çoğu Bangladeş’in kuzeyindeki Sylhet bölgesinde bulunan 200’den fazla Bangladeş çay tarlasında yaklaşık 150.000 kişi çalışıyor.

Bangladeş dünyanın en büyük çay üreticilerinden biridir ve aralarında Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Fransa’nın da bulunduğu 20’den fazla ülkeye çay ihraç etmektedir.

Ancak çoğu kadın olan çay toplayıcıları uzun saatler çalışıyor ve ülkedeki en düşük maaşlardan bazılarını alıyor.

Çay işçilerinin çoğu, 19. yüzyılda sömürge dönemi İngiliz yetiştiricileri tarafından tarlalara getirilen işçilerin torunları olan düşük kastlı Hindulardır.

Luchee Kandu ve kocası bir çiftlikte çalışıyor. Nesiller boyunca çay işçileri için çok az şeyin değiştiğini söylüyorlar.

“Neredeyse hiçbir tesise ulaşamıyoruz, çocuklarımızın eğitimi için yeterli paramız yok, haftada bir kez erzak olarak ancak 3 kg un alıyoruz. Bazı günler yemek bile yiyemiyoruz, bu yüzden protesto ediyoruz” dedi Kundu, Bangladeş’in çay başkenti olarak bilinen Srimongal’deki Al Jazeera’ye söyledi.

Başka bir çay toplayıcısı olan Shamoli Bhuyia, Al Jazeera’ye şunları söyledi: “Sahipler durumumuzu anlamıyor. Günlük ücretimizin günlük 3 dolara çıkarılmasını, ardından işe geri dönmemizi talep ediyoruz.”

İşçi sömürüsü

Araştırmacılar, ülkenin en ücra bölgelerinde yaşayan çay işçilerinin onlarca yıldır endüstri tarafından sistematik olarak sömürüldüğünü söylüyor.

Birleşmiş Milletler, temel olanaklara ve eğitime sınırlı erişime sahip olan bu grupların ülkedeki en marjinal gruplardan biri olduklarını söylüyor.

Çay işçileri üzerine kitaplar yazan Çevre ve İnsani Gelişme Derneği araştırma grubunun yöneticisi Philip Gain, “Çay işçileri günümüzün köleleri gibidir” dedi.

“Tesis sahipleri asgari ücret otoritelerini gasp etti ve ücretleri dünyadaki en düşük ücretler arasında tuttu.”

Srimongal’dan Tanvir Chowdhury’nin ek raporu